حسين حقانى زنجانى (كانت) (1) از فلاسفه بزرگ غرب، بناى اساسى اخلاق را قضاياى اخلاقى پيشينى مى‏داندكه زائيده عقل انسانى مى‏باشد و به هيچ وجه از تجربه و آزمايش نشات نگرفته است‏و به‏طور كلى از نظر «كانت‏» وظيفه اوليه فيلسوف اخلاقى بايد اين باشد كه عناصرپيشينى از معرفت اخلاقى را شناسائى و منشا آنها را پيدا كرده، نشان دهد.مثلا معانى تعهد را نبايد در طبيعت انسان يا در اوضاع و شرائط عالمى كه در آن‏قرار دارد جستجو كرد، بلكه بايد آن را به نحو پيشينى در مفاهيم عقل(عملى)محض جست (2) .

خلاق پزشكي در اسلام مسؤوليت پزشكى احكام اسلام

احمدرضا همتى مقدم مشخصه يك استدلال اخلاقى چيست؟ آيا افتراق ميان يك استدلال اخلاقى و يك استدلال غيراخلاقى مهم است؟ قطعاً از بعضى جهات اين دو نوع استدلال مشابه يكديگرند. در هر دو استدلال نتيجه اى وجود دارد كه براى پذيرفتن آن دليل يا دلايلى ارائه مى شود. اما در يك استدلال اخلاقى، نتيجه يك ادعاى اخلاقى است؛ مانند «معلمان نبايد از تنبيه بدنى استفاده كنند» يا «رشوه گرفتن نادرست است».

دکتر محمود عباسی – مشاور رییس دانشگاه و رييس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دردیدار با دکتر زالی- ریاست دانشگاه ضمن تشريح فعاليت هاي اين مركز ضرورت بازنگری در نگاه سنتی به مقوله اخلاق پزشکی را یادآورشد و ضمن تأکید بر این نکته که ما در عین حال که نگاهی عمیق به سابقه تمدنی ایرانی اسلامی خود داریم می بایست با رویکردی جدید و با بهره گیری از آخرین دستآوردهای علمی و زیست فنآوری در حوزه اخلاق زیست پزشکی زمینه تحول اسلامی در این حوزه را فراهم آوریم.

يكي از شخصیتهای برجسته حوزه آیه ا... دکتر سید مصطفی محقق داماد مدیریت دپارتمان فقه پزشکی دانشگاه را بر عهده گرفت. هدف از راه اندازی این گروه ایجاد زمینه تعامل بین حوزه و دانشگاه در زمینه مسائل مستحدثه پزشکی است. تکنیکهای نوین زیست پزشکی، شبیه سازی انسان، پیوند اعضاء، تلقیح مصنوعی، انتقال خون، مسئولیت پزشکی، اتانازی (قتل ترحم آمیز)، حوادث پزشکی، دیات و بیمه های پزشکی و دهها موضوع مبتلابه دیگر پزشکی که چالش های بزرگی فراروی جامعه پزشکی قرار داده است از محورهای اساسی فعالیت این دپارتمان محسوب می شود.

دکتر محمود عباسی – متخصص حقوق پزشکی از دانشگاه سوربن که سالها قضاوت پرونده های پزشکی و دارویی در دادگستری تهران را بر عهده داشته و دارای بیست و چهار جلد کتاب و بیش از 50 مقاله داخلی و خارجی در زمینه حقوق پزشکی است از سوی رییس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به عنوان مدیر گروه حقوق پزشکی این دانشگاه معرفی شد.

در دنیای پزشکی، مقوله اعتماد و اطمینان میان بازیگران فعال آن یعنی بیمار و پزشک یکی از بنیادهای وزین پایداری و ماندگاری این رابطه و سناریوی درمانی به شمار می آید .

احمدرضا همّتی‌مقدم تاريخ تأملات فلسفي در موضوعات پزشكي پيشينه‌اي به اندازة پزشكي و فلسفه دارد. در هر عصري متفكران منتقد، هم در پزشكي و هم در فلسفه درصدد فهم سطوحي از پزشكي و عمل آن بودند كه از طريق روش‌شناسي خود پزشكي به دست نمي‌آمد. در اين سال‌ها (به‌ویژه در سي‌سال اخير) مباحثي مطرح شده بر اين مبنا كه آيا حوزه‌اي مناسب از پژوهش و تحقيق به نام فلسفة پزشكي (philosophy of medicine) وجود دارد يا مي‌تواند وجود داشته باشد، و اگر وجود دارد چه مباحثي را شامل مي‌شود، و يا خود حوزه‌اي مجزا است يا شاخه‌اي از فلسفة علم است؟ ارتباط اين حوزه با قلمرو تكوين‌يافتة اخلاق پزشكي چيست؟ اين پرسش‌ها و پرسش‌هایی همانند آن تا سال‌ها محور عمدة مباحث مربوط به «فلسفة پزشكي» بود و اگر چه تا امروز اجماعي در اين زمينه حاصل نشده، متفكران گوناگون هر يك با تعريفي از اين رشته، ساختاري را براي آن مشخص كرده‌اند.

مکاتب مختلفی در مبحث اخلاق مطرح شده است. در فلسفه اخلاق محور این است که بر چه اساسی خوبیها و بدیها را تحلیل و ارزیابی کنیم. به طور مثال : عدالت خوب است، ظلم بد است. آیا به این علت که خداوند گفته است ظلم بد است ، فلذا بد است؟ این نوع تفکر برگرفته از مکتب خداگرایی (اشعریون) می باشد که اشعریون یک مکتب اخلاقی بود و فاقد معیار عقل بشری.

یکی از عناصر اصلی انجام عمل جراحی یا معالجات پزشکی که شکل بنیادین و مهمی به خود گرفته و در واقع به گونه ای با حیات و تغییر در وضعیت موجود بیمار مرتبط است ، اخذ رضایت از بیمار می باشد . رضایت در معالجه و درمان به لحاظ تبعات و پیامدهایی که به دنبال دارد ، در قلمرو حقوقی جایگاهی ماندگار یافته است و در زمره یکی از مقولات مهم و به مثابه رویکردی نوین در حقوق پزشکی برشمرده می شود .