رئیس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی و معاون حقوق بشر و امور بین الملل وزیر دادگستری گفت: کرامت انسانی فصل الخطاب فقه و حقوق و اخلاق و مبنای استوار حقوق شهروندی است.

به گزارش روابط عومی وزارت دادگستری، محمود عباسی، معاون حقوق بشر و امور بین الملل وزیر دادگستری و رییس همایش حقوقدانان عضو کمیته های اخلاق در پژوهش دانشگاههای سراسر کشور که روز پنجشنبه مورخ 1395/11/7 در اندیشگاه کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد، در سخنرانی افتتاحیه این همایش با اشاره به ضرورت توجه به حقوق بنیادین افراد در پژوهش های زیستی که حق بر حیات، حق بر سلامت، حق بر آزادی تحقیق و کرامت انسانی از جمله آنهاست تأکید کرد: کرامت انسانی فصل الخطاب فقه و حقوق و اخلاق و مبنای استوار حقوق بشر و حقوق شهروندی است.

عباسی همچنین اظهار داشت: قبل از آنکه بخواهیم به ابعاد حقوقی موضوعات در پژوهش های زیست پزشکی بپردازیم باید به این نکته اساسی توجه داشته باشیم که در پژوهش ها بویژه پژوهش های مداخله ای که بر روی انسان انجام می شود این موجود انسانی که اشرف مخلوقات است باید کرامت انسانی او را پاس داشت. کرامت انسانی مبنای وثیق و بسیار ارزشمندی در آموزه های دینی ماست که باید در پرتو هدایت های الهی « و لقد کرمنّا بنی آدم » آنرا از ارکان استوار حقوق بنیادین بشر به حساب آورد. کرامت انسانی هم در آموزه های دینی، هم در موازین بین المللی حقوق بشر و هم در اصول و قواعد حاکم بر حقوق شهروندی جایگاه برجسته و رفیعی دارد که باید آن را مبنای استوار حقوق شهروندی پنداشت.

وی در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: حقوقدانان عضو کمیته های اخلاق در پژوهش دانشگاهها نقش برجسته ای در حمایت از این حقوق بنیادین دارند و باید جایگاه استوار خود را که در حقیقت جایگاه حمایت از حقوق شهروندی است در کمیته های اخلاق در پژوهش تثبیت کنند و از حضور حاشیه ای و فردی خاموش در این کمیته ها اجتناب ورزند.

معاون وزیر دادگستری گفت: حضور پررنگ و نقش آفرین شما در کمیته های اخلاق در پژوهش می تواند سرنوشت بسیاری از طرح ها و پروژه های تحقیقاتی را تغییر دهد حتی اگر در جمع شورایی باشد که اکثریت اعضای آن را غیر حقوقدانان تشکیل می دهند. یک دهه حضور فعال اینجانب در ده دوازده کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی و حتی کمیته کشوری اخلاق در پژوهش های زیست پزشکی که تجربه بسیار موفقی برای اینجانب بوده است نشان می دهد که حضور حقوقدانان و متخصصان اخلاق در این کمیته می تواند بسیار مؤثر و سرنوشت ساز باشد. به عنوان مثال چند سال قبل که پروپوزال طرحی در زمینه شبیه سازی انسان در کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاهی مطرح شد، علیرغم اینکه پیشاپیش بودجه سنگینی به این طرح اختصاص داده شده بود و فشارهای زاید الوصفی از سوی مسئولان بر اعضای کمیته جهت تصویب طرح وارد می شد این حقیر به اعتبار اینکه اجرای این طرح از نظر اخلاقی و حقوقی با مشکلات جدی مواجه است و آثار و پیامدهای اخلاقی ناگواری به همراه دارد در برابر رأی اکثریت اعضای کمیته ایستادگی کردم و النهایه آنها را با این استدلال که مجامع بین المللی شبیه سازی انسان را ممنوع و برخی کشورها آن را جرم انگاری کرده اند قانع کردیم که اجرای این طرح ضربه مهلکی بر پیکره بنیادهای اخلاقی جامعه وارد می کند و نباید اجازه داد که چنین شود. اعضای کمیته را از تصویب طرح منصرف کردم.

عباسی در خاتمه تصریح کرد: حضور شما حقوقدانان در این کمیته ها باید جسورانه، متهورانه و تأثیر گذار باشد. شما باید از بنیادهای حقوقی جامعه صیانت کنید و به حمایت از کرامت انسانی سوژه های تحقیق و شرکت کنندگان در طرح بپردازید.

روابط عمومی مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی