دکتر باقری لنکرانی، وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رییس افتخاری کنگره سخنران بعدی جلسه افتتاحیه بود که در باب جایگاه اخلاق و حقوق پزشکی در سیاست گذاری نظام سلامت به ایراد سخنرانی پرداخت . وی در ابتدا تأکید کرد: موضوع حقوق پزشکی از گذشته های دور در تاریخ بشر قابل ردیابی است، قانون حمورابی این امر را تأیید می کند . تاریخچه حقوق پزشکی با تاریخچه انسان و بیمار همراه است. انسان جزء میراثش این بوده که به دنبال درمانگر گردد و این که چگونه حقوق دو طرف حفظ شود و از چه منظری به این موضوع نگاه شود.

آیا کسی که درمانگر است متعهد به وسیله است یا متعهد به نتیجه، آیا باید نتیجه این باشد که بیمار حتما بهبود یابد؟ یا پزشک صرفاً از بهترین ابزارها استفاده کند، ولی ممکن است نتیجه امر، رضایت بخش نباشد. در وضعیت کنونی، ما در برابر چالش هایی قرار داریم. هر چند که در قوانین ما این چالش ها بیان شده لکن ابهاماتی وجود دارد و باید وحدت رویه ای به وجود آید تا خدمت رسانی مناسب ممکن شود. درحقوق پزشکی آنچه مهم است این است که باید مدافع حقوق بیماران باشد. حقوق پزشکی به نحوی طراحی ، اجرا و اعمال شود که حرف اول آن این باشد که سلامت بیمار حفظ شود. لذا باید برای پزشکان و اداره کنندگان خدمات پزشکی پیش بینی کنیم که این خدمات را به خوبی ارائه دهند.

ما ظرفیتهای بسیاری را در نظام فقهی و قانونگذاری خود داریم که می تواند با تدبیر مورد استفاده قرار گیرد. البته هیچ کدام از این امور در واقع در تعارض با منافع بیماران نباید قرار گیرد. اصل حقوق بیماران و حفظ سلامت است. اصولاً طبیب باید در تخصص گرایی پزشکی سه اصل را در نظر گیرد:

1- حفظ سلامت بیمار، نه منافع شخصی یا حرفه ای.

2- خودمختاری بیمار، یعنی بیمار خود برای درمانش تصمیم گیری نماید. در کنار این بحث این امر وجود دارد که خیلی از بیماران توانایی تصمیم گیری ندارند و در چنین وضعیتی باید اطلاع رسانی مناسب به بیمار شود تا بیمار آگاهانه تصمیم بگیرد. گاهی بیمار وظیفه تصمیم گیری را به عهده پزشک می گذارد.

عدالت اجتماعی و برخورداری از خدمات سلامت؛ هیچ کس نباید به هر دلیلی از دسترسی به خدمات ضروری محروم شود. اگر ما بخواهیم این سه اصل را به صورت قانونی پیگیری کنیم، نیاز به قانونگذاری داریم. از دیگر موارد، نحوه استفاده از خدمات پاراکلینیک آزمایشگاهی و تصویر برداری است. پزشک حق ندارد جایی که خود سهم دارد در تصویر برداری ، بیمار را ارجاع دهد. پس می شود مسیر را به سمتی ببرد که محوریت سلامت بیمار حفظ شود.

امیدوار هستیم که خروجی این جلسه کمک کند تا ما بتوانیم عالمانه و آگاهانه تر و با اتکا به دستاوردهای مهمی که بر اساس باورهای دینی خود داریم برای امروز کشورتصمیم گیری کنیم.

قطعاً در حقوق پزشکی ما نمی توانیم از آنچه که در جاهای دیگر وجود دارد کپی برداری کنیم . باید این توجه را همیشه داشته باشیم که: هر تببین حقوقی مبتنی بر نگرش به انسان، خالق و دین است. آن نگرش اگر نگرش الهی نباشد خروجی آن هم طبیعتاً برای همه قابل استفاده نیست.

3- نگرش دینی ما و آنچه از حقوق می شناسیم می تواند مبنای تدوین بهترین حقوق پزشکی در عالم شود بدان شرط که به این کار به صورت تخصصی نگاه کنیم، لوازم آن را بشناسیم و مسائل روزمره را پاسخگو باشیم.