http://www.dolat.ir/در فضای کنونی جامعه ایرانی، از مناظر مختلف عمومی و تخصصی و از چشم‌اندازهای گوناگون، تحلیل‌های متنابهی پیرامون توافق ایران و قدرت‌های جهاني در باب حقوق هسته‌ای، به چشم می‌خورد که خود برخواسته از عظمت این واقعه و آثار چندوجهی آن در ابعاد حقوقی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی... است. توافقی که در فروردین امسال پس از ماه ها فراز و فرود در لوزان سوئیس تکوین یافت، و متعاقباً در بیست و سوم تیرماه تحت عنوان برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام در وین اتریش تثبیت شد، و آثار اجرایی آن چند روز بعد در نیویورک، بر اساس قطعنامه 2231 شواری امنیت، متعین گردید. به هر صورت به رغم واکنش‌های عدیده مثبت و منفی نسبت به این واقعه در ایران و سراسر جهان از سوی شخصیت‌های حقیقی و حقوقی، که البته سنجش کیفی گفته‌ها و طیف نمایی علمی گویندگان، خود گفته‌های بسیار دارد، ناگفته‌های این جریان همچنان بسیار است.   

به خاطر دارم که در دیدار نوروزی سال جاری، رئیس جمهور محترم، تعریضی نغز و تشبیهی حکیمانه به کار بردند، که البته در رسانه‌ها بازتابی نداشت؛ دکتر روحانی تأکید نمودند که «بیانیه لوزان به مثابه چک سفید امضایی است که ما از غربی‌ها گرفته‌ایم و باید تلاش کنیم که این چک در تاریخ 10/04/94 پاس شود و اگر پاس نشد این بدان معناست که صادرکنندگان چک، مرتکب جرم صدور چک بلامحل شده‌اند.»

زمانی که در وقت اضافه پایان مذاکرات، آنهم چند روز پس از تاریخ سررسید طلب، دنیا شاهد پاس شدن چک از غربی‌ها بود تا مبادا با قرارگیری در لیست سیاه صادرکنندگان چک بلامحل، داعیان اعتلای حقوق بشر، خود در منجلاب بد عهدی و صلح گریزی، رسوا شوند، این مثل حقوقی و پیشگویی خردمندانه را بازخورد فرآیند آگاهانه‌ای یافتم که از سال‌ها پیش در لفافه سیاست متابعت شده بود تا آنجا که در دو سال اخیر با زبانه کشیدن و شدت و حدّت تنور مذاکرات، حضور گرمابخش ایران را در نظام بین‌المللی رقم می‌زد تا بر همگان ثابت شود كه آرمان دولت و ملت را حکیمی فرزانه رهبري، حقوقدانی عدالت محور و سیاست‌مداری خلاق مديريت و دیپلماتی کهنه کار، کارسازی می‌کند.  

جای هیچ تردیدی نیست که وزش نسیم ملایم اعتمادسازی در اندیشه خزان زده وجدان جامعه جهانی از پس طوفان ایران هراسی‌ها و برچسب‌زنی‌های دشمنان اسلام و ايران، و ورود به صحن دادرسی بین‌المللی و اثبات مظلومیت و حقانیت جمهوری اسلامی ایران، هدفی سخت و مسیری صعب بود که به افاضه الطاف الهی و بر منتهای همت بزرگمردانی که تاریخ نام آن‌ها را به نیکی بر تارک خویش حک خواهد نمود، میسر گشت.

محورهایی که رییس جمهور محترم پیش از نقطه عطف 24 خرداد و پس از آن همواره در وعده‌های انتخاباتی، مناسبات ملی و تجمعاتی چون میعادگاه بزرگداشت جشن پیروزی انقلاب، بر آن تأکید داشتند، حکایت از مشی معتدلانه و در عین حال پیروزمندانه‌ای داشت که نه تنها با رسوخ بر دیوار بلند تحریم‌ها، پایه نخوت غربی‌ها را فرو ریخت، بلکه مبین و مثبت حقانیت و صداقت آرمان‌های 35 ساله‌ای بود که دست حسودان و مکر عنودان، بازتاب شفاف آن را در نظام بین‌المللی مکدّر می‌نمود و در عوض اتهامات ناروایی چون استبداد و تروریسم را بر دامن بی‌آلایش آزادمردان این سرزمین روا می‌داشت.

اما امروز دوره گذار فرا رسيده و معادلات تغییر کرده‌اند. حدود دو سال مشقت و دشواری و رنج و تعب، در راه نیل به تحقق عملی اعتلای حقوق هسته‌اي و تعین مصداق کاربست اراده یک دولت در پیشبرد صلح جهانی از سوی ملت و هیأت نمایندگان مذاکره کننده ایرانی، در پرتو رفتاری منسجم و یگانه که اوصاف اخلاقی والایی چون خویشتنداری در مقابل کنایه‌های تحقیر آمیز دنیای غرب، بزرگ‌منشی در برابر تهدید  نخ‌نمای گزینه‌های روی میز، حفظ و نمایش  ادب و تمدن در جریان گفتگوها در عین صلابت و شجاعت را در بردارد، و از همه مهم‌تر التزام به عزت و سربلندی کشور توأم با بکارگیری ظریفانه حکمت و مصلحت در چارچوب مشی در زوایای مجاز خط قرمزهای شرافت اسلامی و حمیت ملی که تبلور عینی عبارت نغز مقام معظم رهبری مبنی بر «نرمش قهرمانانه» بود، گر چه با خون دل و صبر بر مصائبی چون تحریم و مشکلات اقتصادی ناشی از آن طی شد، لیکن طرحی نو و هنرمندانه درانداخت و ستاره ای در «سپهر سیاست جهانی» درخشیدن گرفت که تا پیش از این در تاریخ دیپلماسی سبقه‌ای از صبغه ی  آن به چشم نمی‌خورد.

در واقع دولت تدبير و اميد، با اتخاذ رویکردی چند وجهی و هم‌افزا با گام نهادن در یک خط سیر منطقی با تکیه بر مولفه‌های خویشتن‌داری، حفظ ادب و وقار، عزت و افتخار، شفاف‌سازی و تعامل با سازمان‌های بین‌المللی به خصوص آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تحمل تحریم‌ها در ضمن نقد و به خصوص جنایت علیه بشریت خواندن آن‌ها، و اجتناب از هر گونه سیاست دوگانه و اعتمادزدا در عرصه مناسبات بین‌المللی، جای خود را در قلب تپنده دهکده جهانی مستقر کرد؛ تا آنجا که دولت‌های غربی پس از مواجهه منفعلانه با این واقعیت، چاره‌ای جز تمکین و سر فرود آوردن در مقابل اراده این ملت نداشتند؛ آن گونه که صرف نظر از تعداد اندکی از طیف‌های مغرض و شناخته شده‌اي چون نظام نامشروع صهیونیستی و برخی از نمایندگان تندرو جمهوری‌خواهان در كنگره و سناي امریکا، افکار عمومی، رفتار معقولانه و مصلحانه ایالات متحده آمریکا و سایر کشورهای عضو 1+5 را انتظار می‌کشید و این تنگنای تاکتیکی ماحصلی بود که در سایه سار تدبیر مسئولین دلسوز نظام جمهوري اسلامي و عاشقان صلح پایدار و عزت اسلام و ایران، میسور گردید.

به هر تقدیر باید به خود و خرد جمعی این ملت بالید و سجده شكر بر آستان ربوبي سایید که از مجرای اراده ملت، نخبگانی شایسته در مسیر پر تلاطم مذاکراتی با ابعاد بسیار حساس حقوقی، فنی و سیاسی، رهنمون می‌شوند و مجموعه تيم مذاکره کننده نیز با هدايت رهبري و مدیریت ریاست جمهوري، فصلی نو در تاریخ ديپلماسي ایران و جهان می‌گشایند تا ردپای قراردادهاي گلستان و ترکمانچای، هر چه بیشتر در حافظه مردمان سربلند این مرز و بوم، کمرنگ گردد.