سیاست گزاران سلامت، افراد جامعه و کسانی که با فرد وابسته به مواد سروکار دارند، با الگوهای متفاوتی از تعریف و تبیین اعتیاد مواجه هستند،  بیماری  یا جرم، نشانه ضعف شخصی یا تاثیر عوامل ژنتیک می باشد. اما در هر حال سوالات مطرح شده در قلب این مباحث، عمدتاً اخلاقی اند. سوالاتی به قدمت فلسفه: آزادی اراده در مقابل مسئولیت پذیری، حق انتخاب در مقابل جبرگرائی و درمان در مقابل مجازات است. اما پزشکان و سایر درمانگرانی که به درمان  بیمار وابسته به مواد می پردازند با بیشترین چالشها مواجه اند. موضوعاتی همچون رازداری، اخذ رضایت آگاهانه و برقراری توازن میان مضار و منافع مطرح می باشد. به همین دلیل مراقبت از بیمار وابسته به مواد، نیاز به دانش اخلاقی و مهارت های حرفه ای دارد و تدوین چهارچوب تصمیم سازی اخلاقی در این حوزه ضروری خواهد بود.

اصول چهارگانه اخلاق پزشکی شامل احترام به خودمختاری، ضرر نرساندن، سودرسانی و عدالت می باشند و در عین حال که مبنایی برای درمان این بیماران فراهم می کنند، بر کیفیت درمان نیز اثر می گذارند.