شهروندی، قالب پیشرفته شهرنشینی دانسته شده است و حقوق شهروندی اقتضای وضعیت شهروندی است که خود مستلزم تمتع از حقوق و التزام به تکالیف است؛ البته گاه منظور از حقوق شهروندی محض ، حقوق فرد بدون درنظر گرفتن مسئولیت های وی در جامعه شهری، در تقابل با سایر شهروندان و قوای حاکمه است که در این معنا همپوشانی چشمگیری با حقوق بشر بر قرار می کند. تأمین حداقلی حقوق شهروندی که با کرامت انساني ملازمه دارد، کف مطالبات شهروندی محسوب شده و مساق به سوی حداکثر مطلوب این حقوق، آرمان دیرین مدینه فاضله نظام های موجود بشمار می رود. با ملاحظه منابع و اسناد، چنین می نماید که اصطلاح حقوق شهروندی که در رابطه با آیین زندگانی در محیط شهری و ملزومات آن، سخن می گفته و در مقابل سایر بسترها و ابعاد اجتماعی قرار می گرفته، به تدریج دچار استحاله مفهومی- مصداقی توسعه گرا شده و در افواه متخصصین و عالمان بعضاً با مفهوم گسترده ای استعمال می شود به طوری که حقوق شهروندی مرزها را شکسته و بر جایگاه حقوق بشر تکیه می زند. بنابراین دیگر حقوق شهروندی در حصار مسئولیت ها و حقوق فردی شهروندان که در تقابل با وظایف مدیران شهری و تحت نقشه های جامع شهری، تعین می یابد، و بر بسترهای زندگی روستایی و عشایری امتیاز دارد و نیز در چارچوب شئون فرا ملی (و تابعین بیگانه) قرار نمی گیرد، باقی نمانده است.