استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه باید در نظام حقوقی کشور از سالمندان حمایت ویژه‌ای شود، گفت: با توجه به شرایط خاص سالمندان و آسیب‌پذیری بیشتر آن‌ها نسبت به سایر اقشار باید قوانین حقوقی ویژه‌ای برای آن‌ها در نظر بگیریم.

به گزارش ایسنا، آرین پتفت در دهمین سلسله نشست سلامت سالمندی که به همت معاونت فرهنگی و پژوهشی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد، با بیان اینکه وقتی صحبت از شهروندان ‌می‌شود با چند گروه از شهروندان روبه‌رو هستیم، گفت: با توجه به اینکه سالمندان جزو گروه‌های خاص جامعه محسوب ‌می‌شوند؛ باید حقوق ویژه‌ای برای آن‌ها، در کنار حقوق و آزادی‌های فردی که برای آحاد جامعه وجود دارد، در نظر گرفت.

پتفت با اشاره به مطالعات انجام گرفته، افزود: فرایند رشد شناختی شبیه کوهی است که از کودکی شروع ‌می‌شود و افراد به آرامی و با افزایش سن به شناخت و درک ‌می‌رسند؛ اما در دوره سالمندی این رشد شناختی افول ‌می‌کند و آسیب پذیری آن‌ها افزایش ‌می‌یابد. همانطور کودک بر اثر یک حرف یا رفتاری زود ناراحت ‌می‌شود، سالمندی نیز همین طور است. لذا در حمایت از سالمندان باید به مساله رشد شناختی نیز توجه کرد تا هویت سالمند احیا شود.

وی با اشاره به اینکه سالمند را نباید به شکل انفرادی دید، افزود: بلکه باید درنظر داشت که سالمند بیانگر یک خانواده و خاندان است، بنابراین سالمندان هویت جامعه ما هستند و کودکان هویت آینده یک جامعه.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه مفهوم تساوی و برابری متفاوت است، گفت: در برخی از قوانین نیاز به تساوی حقوق شهروندان و سالمندان است، اما باید در نظر داشت که برابری یک امر نسبی و معادل توازن است.

استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه یک سند جامع تحت عنوان سند جامعه سالمندان وجود دارد که از آن به عنوان حقوق سالمندان یاد می‌کنیم، تصریح کرد: ماهیت این سند بیشتر در سطح کلان جامعه است و به طور پراکنده نیز به برخی امتیازات برای سالمندان در قوانین دیگر اشاره شده است. برای مثال اصل اول قانون اساسی به بیمه مخصوص زنان سالخورده اشاره کرده، همچنین اصل ۱۹ و ۲۰ قانون اساسی به برابری افراد جامعه اشاره کرده است که همه افراد از حقوق یکسانی برخوردار باشند.

وی با یادآوری اینکه قوانین و حمایت‌های خاصی برای سالمندان در لابه‌لای مسائل جامعه مانند بیمه تامین اجتماعی، خدمات بهداشتی درمانی در برخی مراکز درمانی و ... وجود دارد، گفت: متاسفانه این قوانین حمایت از سالمندان پراکنده بوده و جامع و کامل نیستند.

چالش‌های سالمندان در نظام قانونی

پتفت با بیان اینکه چالش‌های سالمندی به دو دسته تقسیم ‌می‌شوند، گفت: یکی از چالش‌ها، چالش‌های هنجاری است که شامل خلأهای قانونی ‌می‌شوند و دسته دوم مربوط به چالش‌های فراحقوقی ‌می‌شود، یعنی نه تنها افراد عادی جامعه و سالمندان از حق و حقوق خود آگاهی ندارند، بلکه بسیاری از حقوق‌دان‌های کشور نیز از این مسائل بی خبر هستند.

وی با یادآوری اینکه ۸۰ درصد افراد از این حقوق حمایتی آگاهی ندارند، خاطرنشان کرد: نقش رسانه در آگاهی بخشی بسیار مهم است، نشست امروز می‌تواند نقش مؤثری داشته باشد.

پتفت با یادآوری اینکه لازم است برای شناسایی مشکلات سالمندان از خود آن‌ها کمک گرفته شود، گفت، در کشور ما هنوز چالش‌های بسیاری وجود دارد و با نقطه ایده آل حمایت از سالمندان بسیار فاصله داریم.

روابط عمومی مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی