با سلام و احترام خودتان را معرفی بفرمایید و طرح انجام یافته را به اختصار شرح دهید؟

 با سلام و عرض ادب، بنده لطیفی هستم عضو هیات علمی مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی می باشم، طرح تحقیقاتی با عنوان تعیین ارتباط بین سلامت روان و هوش معنوی دانشجویان دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با همکاری تیم پژوهشی متشکل از آقای دکتر محمود عباسی به عنوان مشاور طرح، خانم دکتر استبصاری و خانم دکتر سلیمانی نژاد به عنوان پژوهشگران اجرای طرح انجام گردید.

در سال‌های اخیر، با افزایش توجه و علاقه پژوهشگران به حوزه دین و معنویت، مفهوم "هوش معنوی" به طور فزاینده‌ای مطرح شده است. هوش معنوی به عنوان یک سازه نوین، ترکیبی از هسته‌های معنویت و هوش را در قالب یک مفهوم جدید ارائه می‌دهد. در حالی که معنویت به جستجو و تجربه امر قدسی، معنا و آگاهی عمیق مرتبط است، هوش معنوی نیازمند توانایی‌هایی است که از این تجربیات معنوی برای سازگاری، کنش‌های مؤثر و تولید نتایج و پیامدهای ارزشمند استفاده می‌کند.

مطالعات اولیه عمدتاً بر جنبه‌های شناختی هوش، مانند حافظه و حل مسئله متمرکز بوده‌اند. اما به تدریج، توجه محققان به جنبه‌های غیرشناختی، از جمله توانایی‌های هیجانی، اجتماعی و معنوی، جلب شده است. این تغییر رویکرد اهمیت مطالعه ابعاد متفاوت هوش معنوی را درک بهتر از زندگی انسان و تعاملات اجتماعی روشن می‌کند.

 به چه دلیل این طرح را انتخاب کردید و چه دغدغه ­هایی در کشور در این خصوص وجود دارد؟

با توجه به اینکه هوش معنوی به عنوان یک مفهوم نسبتاً جدید در مجامع علمی مطرح شده است، بررسی نحوه ارتباط این نوع هوش با جنبه‌های مختلف زندگی، به ویژه سلامت روان، می‌تواند از اهمیت بسیاری برخوردار باشد. پژوهش در این زمینه می‌تواند به شناسایی و درک متغیرهای تأثیرگذار بر سلامت روان کمک کند و به پیش‌بینی بهتر عوامل مؤثر بر آن منجر شود. به علاوه، با توجه به پیامدهای مثبت بالقوه هوش معنوی بر سلامت روان افراد، شناسایی و تقویت این توانایی‌ها می‌تواند نتایج مثبتی در بهبود کیفیت زندگی و ارتقاء سلامت روانی به همراه داشته باشد. به همین خاطر، تحقیق و توسعه در زمینه هوش معنوی به عنوان یک حیطه پژوهشی نوظهور می‌تواند به ایجاد رویکردهای چندبعدی و نوآورانه در ارتقاء سلامت روان و خیر عمومی کمک کند.

با توجه به مطالعات و بررسی­ هایی که انجام داده­ اید، آیا تاکنون در آثار علمی به این موضوع توجه نشده است؟

هوش معنوی یکی از مفاهیم نوین است که در سال‌های اخیر توجه بیشتری را به خود جلب کرده، اما هنوز هم در مقایسه با دیگر حوزه‌های مرتبط با سلامت و روانشناسی، به اندازه کافی مورد مطالعه قرار نگرفته است. بسیاری از تحقیقات در این حوزه همچنان در مراحل اولیه هستند و نیاز به بررسی‌های بیشتری دارند.

با توجه به اینکه طرح شما به طور خاص مسئله سلامت روانی و هوش معنوی را مورد توجه قرار داده است، لطفاً بیان نمایید که چگونه می­توان به سطح بالایی از معنویت و سلامت روان در قشر دانشجویان پرداخت؟

برای دستیابی به سطح بالایی از معنویت و سلامت روان در قشر دانشجویان، می‌توان به راهکارهای زیر توجه کرد:

• برگزاری کارگاه‌های آموزشی و مشاوره‌ای
• ترویج فعالیت‌های اجتماعی و معنوی
• برنامه‌ریزی برای ورزش و فعالیت‌های بدنی
• تامین فضای آرامش‌بخش
• تشویق به ایجاد روابط اجتماعی سالم
• حمایت‌های مشاوره‌ای و روانشناختی
• آموزش مهارت‌های مقابله با استرس

با توجه به این نکات و اجرای برنامه‌های همساز با نیازهای دانشجویان، می‌توان به بهبود سطح معنویت و سلامت روانی در این قشر مهم جامعه کمک شایانی کرد.

• در نهایت چنانچه سخن پایانی برای مخاطبان دارید لطفاً بفرمایید.

هوش معنوی به توانایی افراد در درک و مدیریت ابعاد معنوی و اخلاقی زندگی خود اشاره دارد و می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر سلامت روان و جسمی افراد داشته باشد. برخی از پژوهش‌ها نشان می‌دهد که ارتباط مثبت بین هوش معنوی و کیفیت زندگی، سلامت روانی و رضایت از زندگی وجود دارد. با این حال، هنوز نیاز به تحقیقات بیشتر برای فهم بهتر و توسعه ابزارهای ارزیابی وجود دارد. همچنین، بررسی‌های تجربی و کارآزمایی‌های بالینی می‌تواند به درک عمیق‌تری از رابطه میان هوش معنوی و سلامت کمک کند. به عنوان مثال، ممکن است رابطه‌ای معنادار بین توسعه هوش معنوی و کاهش اضطراب، افسردگی و بهبود روابط اجتماعی وجود داشته باشد، اما نیاز به شواهد قوی‌تر و کارآزمایی‌های بیشتری احساس می‌شود.

در نهایت، تحقیقات در این حوزه می‌تواند به گسترش نگرش‌های درمانی و مداخلات در زمینه سلامت روان کمک کند و به افراد در مدیریت بهتری از زندگی معنوی و احساسی‌شان یاری رساند.