وصفی، محمدرضا - آیا می توان الگویی اسلامی در اخلاق زیست پزشکی ارائه کرد ؟

آیا نقطه مشترکی بین اخلاق سکولار و اخلاق اسلامی در این حوزه و سایر حوزه های اجتماعی ، می توان یافت ؟

پاسخ پرفسورعبد العزیز ساشادینا به این دو پرسش مثبت است. او به عنوان اسلام شناس و نظریه پرداز اسلامی ، نقش ذاتی برای عقل در تشخیص حسن و قبیح در شریعت اسلامی قائل است،

و این بحث را نقطه مشترک اخلاق سکولار و اخلاق اسلامی می داند ، هر چند تفاوت های بنیادین آنها را متذکر می شود.

کتاب تازه انتشار یافته این استاد دانشگاه دانشگاه ویرجینیا ،زیرعنوان "اخلاقیات زیست پزشکی اسلامی"برگردانی شایسته و پاکیزه از Islamic Biomedical Ethics است ، و مهمترین اثر از عالمی شیعی در حوزه اخلاق زیست پزشکی تا کنون است.

با خواندن این کتاب می توان ، ده ها گزاره و اصطلاح اسلامی را یافت که به زبان روز و علمی ، توضیح داده شده و خواندن آن را برای پزشکان و سایر جامعه علمی که با اصطلاح های فقهی و کلامی آشنا نیستند ، دلپزیر می کند.

فصل های هفتگانه کتاب به اصول اخلاقی ، سلامتی و بیماری ، آغاز حیات ، پایان دادن به حیات اولیه ، مرگ و مردن ، اهدای عضو و ارتقای زیبایی و اخلاقیات زیست اسلامی ، اختصاص دارد .

ساشادینا "علم کلام" و" فقه" را در این اثر برای حل مسائل اخلاق زیست پزشکی پیوندی علمی زده  است.

...اگر شهیداول با  قاعده" لا ضرر و لاضرار"به عنوان یکی از پنج قاعده اصلی ، ارتباطات میان افراد جامعه را حدود هفتصد سال پیش بکار بست ، "ساشادینا" در دنیای معاصر ، با تبیین تازه تری از این قاعده ، در کنار قواعدی دیگر، مثل مصالح مرسله ، مصلح عمومی و حسن و قبح عقلی ، مبانی اخلاق زیست پرشکی را پیش از صدور فتوا ، بگونه ای توضیح داده که هیچ فقیه ، پژوهشگر و سیاستگزار بهداشتی، نباید خود را از آن بی نیاز داند.

و اما در نقدی کوتاه به این اثر ، باید به قاعده "احترام جسد مسلمان" به عنوان سببی در مخالفت برخی از فقها ، مثل مرحوم آیت الله بروجردی ، در حرمت پیوند اعضا، پس از مرگ اشاره کرد که جای طرح و نقادی آن در این کتاب خالی به نظر می رسد.

...به "مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی" و "انجمن بین المللی اخلاق زیست پزشکی" و "دانشگاه شهید بهشتی" در ترجمه آن باید دستمریزاد گفت.