سخنرانی دکتر محمود عباسی در چهارمین کنگره سراسری داروسازان کشور تحت عنوان: اخلاق داروسازی

دبیر انجمن علمی حقوق پزشکی ایران، رییس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتیو نایب رییس انجمن بین المللی اخلاق زیستی اسلامی در تاریخ 90/10/29 در سالن آمفی تئاتر بیمارستان میلاد از ساعت 8/00 لغایت 10/00 در زمینه اخلاق در داروسازی به ایراد سخنرانی پرداخت.

وی با اشاره به تاریخچه داروسازی تأکید کرد داروسازی در ایران باستان با طب یکپارچه و عجین بود و پزشکان، امور مربوط به داروسازان را نیز انجام می‌دادند. از این رو اصول اخلاقیات پزشکی و داروسازی همراه یکدیگر بودند.

در دوران صفویه داروسازی نسبت به گذشته پیشرفت بیشتری داشت. این مقطع را دوران طلایی داروسازی در ایران خوانده‌اند.پس از ایجاد دارالفنون و تدریس رسمی طب و داروسازی اساتید با ویژگی های شخصیتی خود ترویج اخلاقیات در این حوزه را بر عهده گرفتند.

در خصوص اخلاقیات داروسازی با فقرمنابع مواجهیم. از سال 1387 که واحد اخلاق در کریکولوم رشته داروسازی گنجانده شد، هیچ منبع رسمی و معتبری در این زمینه برای اساتید و دانشجویان تدوین نشده است و خوشبختانه ما اخیراً کتاب حقوق و اخلاق در داروسازی را تألیف کرده ایم که به زودی منتشر می شود.

در سوگند نامه بقراط آمده است: از صمیم قلب سوگند بخورید که به حرفه داروسازی وفادار باشید و با مردم عادل و بخشنده باشید.

دکتر عباسی با اشاره به اصول اخلاقیات پزشکی تأکید کرد مواردی از قبیل کمک به بیمار، حمایت از حقوق بیمار، عدم زیان رسانی، سود رسانی و رازداری از اصول اولیه اخلاقیات داروسازی محسوب می‌شوند.

با تفکیک رشته داروسازی از طب مسائل و موضوعات جدیدی در اخلاقیات داروسازی مطرح گشت که منجر به تدوین اولین کدهای اخلاقی داروسازی در سال 1848 در آمریکا شد. اما متأسفانه با گذشت تقریباً دو قرن از تدوین اولین کدهای اخلاقی داروسازی، هنوز در کشور ما بررسی جامعی در خصوص مسائل اخلاقی در حوزه داروسازی صورت نگرفته است.

برخی نکات و موارد اخلاقی مطرح در حوزه داروسازی عبارتند از: احساس مسؤولیت مضاعف در خصوص حمایت از بیماران،  مخالفت با تحویل برخی داروها به علل باورهای مذهبی، فرهنگی و اجتماعی، ناسازگاری فروش و تحویل دارو با مسؤولیت خدمات و مراقبت‌های سلامتی، تضاد منافع در مواجهه با شرکت‌های دارویی،  سوء استفاده‌های دارویی و نظارت بر منابع مراقبت‌های سلامتی و توزیع داروهای کمیاب در مؤسسات دولتی.

برخی سؤالات اخلاقی مطرح در حوزه داروسازی عبارتند از:

آیا ارزش‌ها و اصول اخلاق پزشکی به عنوان راهکار برای همه شرایط محیطی کفایت می‌کند؟

آیا برای داروی گران قیمتی که شانس موفقیت آن کم است، لازم است شرکت‌های دارویی هزینه کنند؟

آیا اگر بیماری تمایل به مردن دارد داروساز مجاز است دارو را تهیه و در اختیار بیمار قرار دهد؟

اخلاق داروسازی به این سؤالات و دهها سؤال دیگر از این دست پاسخ می دهد.

چرا باید یک داروساز در تیم درمانی بیمارستان مجبور به حمایت کردن از انجام سقط جنین باشد؟

آیا داروساز می‌تواند خود را از مسؤولیت توزیع داروهای ضد بارداری کنار بکشد؟

وی در بخش دیگری از سخنان خود تدوین کدهای اخلاقی داروسازی را یکی از ضرورت های اساسی برشمرد و تأکید کرد باید آموزش اخلاق داروسازی را در    برنامه های آموزشی دانشکده های داروسازی جدی بگیریم.