مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی

نخستین سمپوزیوم سلامت معنوی به همت گروه سلامت معنوی مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و در تاریخ 29/4/1393 در سالن همایش­های دانشگاه شهید صدوقی یزد برگزار شد. در این سمپوزیوم یک روزه که دارای 5 امتیاز بازآموزی و با استقبال گسترده اعضای هیأت علمی، پزشکان و پرسنل درمانی دانشگاه شهید صدوقی یزد همراه بود مباحثی چون تعریف، جایگاه و شاخص­های سلامت معنوی، سلامت معنوی در آموزه­های دینی، سلامت معنوی در عرفان اسلامی، سلامت معنوی در برنامه آموزش پزشکی، سلامت معنوی در برنامه آموزش پرستاری، مطالعه تطبیقی سلامت معنوی و سلامت معنوی از دیدگاه ادیان مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفت. دکتر محمود عباسی ـ دبیر علمی این سمپوزیوم و رییس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی در سخنرانی افتتاحیه این نشست سلامت معنوی را یکی از ابعاد مغفول مانده سلامت برشمرد که متأسفانه در این زمینه کار چندانی صورت نگرفته و ما این مهم را نه به عنوان بعد چهارم سلامت آنگونه که سازمان بهداشت جهانی اعلام نموده بلکه به عنوان مهمترین بعد از ابعاد سلامت مورد مطالعه قرار می­دهیم. سلامت معنوی همانند اخلاق پزشکی در حکمت ایرانی ا سلامی پیش­نیاز طب بالینی است و مبیّن جهان­بینی خاص ما که خاستگاه آن آموزه­های دینی و عرفان شیعی است.

رییس کمیته اخلاق در علوم و فناوری کمیسیون ملی آیسسکو در ادامه سخنان خود تأکید کرد: در زمینه سلامت معنوی دو رویکرد کلی وجود دارد یکی رویکرد حداقلی که بر محور اومانیسم و اندیشه انسان­گرای غرب شکل گرفته و سلامت معنوی را به عنوان بعدی از ابعاد سلامت موجب آرامش و رضایت­مندی فرد و سهولت و تسریع درمعالجه و درمان بیماری­ها می­داند و دیگری دیدگاه حداکثری که برگرفته از تئوری انسان کامل ابن عربی و عرفان اسلامی است که در پرتو آن انسان و جهان پیرامونش را جلوه­ای از جلوات خداوندی می­داند و اگر هم نیم نگاهی به بیماریها داشته باشد آن را نعمتی می­پندارد که تحمّل آن موجب تقرّب وی به خداوند می­شود و در این میان به نظر می­رسد که با درنظر گرفتن واقعیات اجتماعی باید در جستجوی دیدگاه سوّمی بود که در پرتو آن نه سلامت معنوی آنچنان والا و دست نایافتنی باشد که آدمی را به کار نیاید و نه آنچنان زمینی که آدمی از آن طرفی برنبندد. باید راه میانه را در پیش گرفت و طرحی نو درانداخت که بتوان سلامت معنوی را در برنامه­های آموزشی، بهداشتی، درمانی و پیشگیری ادغام کرد و کاربستی فراگیر برای آن فراهم کرد. در ادامه این برنامه­ های سمپوزیوم دکتر حیدری ـ معاون فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد بر ضرورت توجه به سلامت معنوی تأکید کرد و با قرائت روایاتی از حضرت علی علیه­السلام و دیگر ائمه اطهار معصومین علیهم­السلام معنویت را موجب ارتقای جایگاه آدمی دانست و بر ارائه برنامه­هایی به منظور اجرایی آن تأکید کرد. حجه ­الاسلام والمسلمین دکتر سیدطه مرقاتی استاد دانشگاه تهران و عضو گروه سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی در زمینه سلامت معنوی در آموزه­های دینی و عرفان اسلامی به ایراد سخنرانی پرداخت. دکتر عباس عباس ­زاده ـ استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و عضو فرهنگستان علوم پزشکی در خصوص سلامت معنوی در برنامه­ های آموزش پزشکی و پرستاری سخنرانی کرد و در پایان دکتر محمود عباسی ـ دبیر گروه سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی در زمینه سلامت معنوی از دیدگاه ادیان ابراهیمی و غیرابراهیمی به ایراد سخنرانی پرداخت و در پانل پایانی نشست به سؤالات شرکت­کنندگان پاسخ داده شد.گروه سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی، انجمن علمی حقوق پزشکی ایران، انجمن بین­المللی اخلاق زیستی اسلامی، کمیته اخلاق در علوم و فناوری کمیسیون ملی آیسسکو از همکاران مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی در برگزاری این سمپوزیوم بودند.